De jaren 80 waren een gouden periode voor actiehelden van allerlei slag. Nooit eerder waren er zoveel spierbundels, achtervolgingen, explosies en knokscènes te zien op het grote scherm.
Een pionnier in het genre was de Amerikaanse acteur Charles Bronson, die in de jaren 70 en 80 wereldberoemd werd door gezwind maar kordaat geheel zichzelf te zijn in de ene na de andere actiefilm. Hij speelde vaak gelijkaardige personages: een door een tragisch verleden gekwelde held van weinig woorden, met een zwak voor mooie vrouwen in nood en een onbedwingbare drang om zich te wreken op een overmacht aan boosdoeners. Tot zijn bekendste en meest kenmerkende films behoren The Mechanic (1972), Death hunt (1981), Murphy’s law (1982) en de vijfdelige franchise Death wish (1974-1994). Ook de keiharde en grensverleggende politiefilmreeks Dirty Harry (met Clint ‘Make my day’ Eastwood in de hoofdrol) startte in de jaren 70, maar het is pas in de jaren 80 dat het genre van de actiefilm zijn allergrootste successen kent.
Een nieuwe generatie actiehelden stond toen op, de ene al gespierder dan de andere. Sylvester Stallone was meer van het type ‘kleerkast’. Stallone had eind jaren 70 al furore gemaakt met de eerste twee Rocky-films, waarin hij zelf de rol van de aan lager wal geraakte bokser Rocky Balboa op zich nam en waarvoor hij het scenario had geschreven. In de jaren 80 zouden er nog 3 Rocky-films volgen. Stallone kroop ook in de huid van die andere 80’s held: John Rambo, een vogelvrijverklaarde Vietnam-veteraan die het recht in eigen handen neemt en onderweg niet kijkt op een explosie meer of minder. In totaal waren er vier Rambo-films, de laatste in 2008. Stallone toonde zich in dezelfde periode nog van zijn beste zijde in de flikkenfilms Cobra (1986) en Tango & Cash (1989) en in 2010 regisseerde hij zelf een eerbetoon aan het 80’s actiegenre met The Expendables.
Die andere grote action hero was de Oostenrijkse ex-bodybuilder Arnold Schwarzenegger. Zijn grote doorbraak kwam er met Conan The Barbarian waarin hij vol overtuiging en met wuivende manen menig prehistorisch barbaar een kopje kleiner maakt. De film sloeg direct aan en er kwamen zelfs 2 vervolgfilms: Conan The Destroyer (1984) en Red Sonja (1985). Dat Schwarzenegger even goed met een machinegeweer overweg kon, bewees hij in Commando (1985) en Predator (1987). Zijn grootste hit kwam er in 1984 met de eerste film in de Terminator-franchise, een explosieve en gewelddadige sciencefictionthriller met Arnie als een niet aflatende moordmachine.
Naast Stallone en Schwarzenegger waren er nog een aantal acteurs die zich specialiseerden in actiefilms. De gespierde Brusselaar Jean-Claude Van Damme maakte van gevechtsfilms zijn handelsmerk. The Muscles from Brussels schopte het eind van de jaren 80 letterlijk van gymleraar tot wereldster, in genreklassiekers als Bloodsport (1988) en Kickboxer (1989).
Nog zo’n mannetjesputter die zijn carrière startte in de jaren 80 was Steven Seagal, die steeds strak in het pak en met een onbeweeglijk kapsel de lokale penoze wat manieren bijleerde. Voormalig karatekampioen Chuck Norris begon een tweede carrière in Hollywood en speelde de hoofdrol in tientallen actiefilms, met als bekendste titels Missing in action (1984) en Invasion USA (1985).
Andere zeer populaire actie- of politiefilms uit de jaren 80, vaak met meerdere vervolgfilms, waren Lethal weapon (1987), Beverly Hills Cop (1984), Mad Max (1979), Robocop (1987), Indiana Jones and The Raiders of the lost Ark (1981) en Die hard (1988).
Helden zijn van alle tijden, maar van het slag dat in de jaren 80 iedereen naar de filmzalen lokte, zo worden ze niet meer gemaakt.